پرسش و پاسخ فلسفی با کتاب

چهارشنبه، 6 اردیبهشت ماه، پرسش و پاسخ و بحث فلسفی با استفاده از کتابِ «درخت بخشنده» اثرِ «شل سیلور استاین» برگردانِ «رضی هیرمندی» در بخش کودک و نوجوان در دو گروه دختران و پسران برگزار گردید.

در این برنامه، ابتدا کتابدار بخش کودک، زهرا آقایی به بازخوانی داستان‌ِ درخت بخشنده پرداخت و بچه ها با دقت به این داستان گوش دادند. و سپس کتابدار با طرح پرسشهایی از این داستان، با بچه‌ها به بحث و گفتگو در مورد این داستان پرداخت.

 اگر می‌خواهیم که خواندن کتاب بر زندگی کودکان و نوجوانان بیشترین تاثیر را بگذارد، باید درباره‌ی کتاب‌ با آن‌ها گفتگو کنیم.

خلاصه ای از داستان:

روزی، روزگاری درختی بود و او پسرک کوچکی را دوست می داشت. پسرک تا خردسال بود با شاخه هایش بازی می کرد، سیب هایش را می خورد و در سا یه اش می خوابید. به تدریج که بزرگ تر شد دیگر کمتر با درخت انس داشت.

او گرفتار عشق، روز مره گی و گذران زندگی شد و درخت را ترک کرد، اما در زمان های پر شمار بر می گشت و از درخت تقاضایی داشت و درخت هر بار با مهر او را بی پاسخ نمی گذاشت. وقتی برای آخرین بار باز گشت دیگر چنان پیر بود که هیچ یک از خوشی های گذشته در او لذتی حاصل نمی کرد. درخت اعتراف کرد که چیزی برای بخشیدن ندارد و پسر اعتراف کرد که دیگر چیزی نمی خواهد. آن دو، با هم و در کنار هم آرامش را تجربه می کنند.

داستان «درخت بخشنده» کنایه ای است از فداکاری، گذشت، بخشش و آرمان گرایی که با درون مایه اخلاقی، روابط انسانی و مهر و محبت متقابل بین آنان را بیان می کند.

سپس در ادامه، کتابدار پرسشهای فلسفیِ ذیل را از بچه‌ها پرسید و هر کدام از بچه ها به این پرسش‌ها پاسخ دادند و به بحث و گفتگو پرداختند.

پرسش‌هایی برای بحث فلسفی

بخشش و نوع‌دوستی:
درخت به بخشش به پسر ادامه می‌دهد تا آنجا‌که دیگر چیزی برای بخشیدن برایش باقی نمی‌ماند. از سوی دیگر، پسر چیزی به درخت نمی‌دهد.
۱. آیا فکر می‌کنید پسر خودخواه است؟ چرا آری ؟ چرا نه؟
۲. آیا برای توصیف‌ کسی که به بخشیدن ادامه می‌دهد، بی آن که به فکر خودش باشد یا  در برابر بخشش خودچیزی بخواهد، واژه‌ای هست؟
۳. فکر می‌کنید چرادرخت پس از بخشیدن تنه‌اش به پسر، خوشحال‌نیست؟
ماهیت بخشش و هدیه:
در داستان، درخت هدیه های فراوانی به پسر می‌دهد. 
۱. آیا هرگز چیزی را بخشیده‌اید که بعد ها آرزو کرده باشید ای‌کاش آن را نبخشیده بودید؟
۲. آیا بخشیدن آسان‌تر نیست، اگر دریافت‌کننده به راستی  از آن قدردانی کند؟
۳. وقتی چیزی را به کسی می‌دهید، آیا توقع دارید در مقابل چیزی بگیرید؟
۴. وقتی چیزی به شما داده می‌شود، آیا احساس می‌کنید به کسی که به شما هدیه داده است،  وامدار شده اید؟
۵. آیا چیزی را که به راستی نیاز دارید، به کسانی که دوست‌شان دارید، اگر واقعاً به آن نیاز داشته باشند هم می بخشید؟
ماهیت دوست داشتن
در آغاز کتاب خواندیم که درخت، پسر را دوست داشت. 
۱.  فکر می‌کنیدچرا درخت در آغاز پسر را دوست داشت؟
۲.   فکر می‌کنیدچرا پسر، درخت را دوست داشت؟
۳.  آیا این دو گونه «دوست داشتن» از یک جنس‌اند؟
۴. آیا مردم برای دوست داشتن کسی به دلیل نیاز دارند؟
۵. آیا رفتار شما با کسانی که دوست‌شان دارید، با رفتارتان با آن‌هایی که دوست‌شان ندارید، تفاوت می کند ؟
6. وقتی کسی را دوست دارید، چگونه به او نشان می‌دهید که دوستش دارید؟
۷. آیا هرگز از کسی که دوستش داشته‌اید ،برای این که مدتی ترک‌تان کرده، یا چون کاری انجام داده‌است  که خوش‌تان نمی‌آید، رنجیده و خشمگین شده اید؟
۸. آیا می‌توانید ‌همزمان هم کسی را دوست داشته باشید و هم ازرفتارش خشمگین بشوید؟
شادمانی
درخت پس از بخشیدن تنه‌اش به پسر در واقعً خوشحال ‌ نیست. 
۱. آیا پسر در پایان داستان خوشحال‌ است؟
۲. آیا درخت خوشحال‌ است؟
۳. اگر شما جای درخت بودید، خوشحال‌بودید؟ چرا؟
۴. آیا هرگز کاری را تنها برای خوشحال‌کردن کسی انجام داده‌اید؟
۵. آیا خوشحال‌کردن دیگران، شما را خوشحال‌ می‌کند؟
۶. آیا برای خوشحال‌بودن به دیگران نیاز دارید؟
۷. آیا برای خوشحال بودن به دلیلی نیاز دارید، یا می‌توانید بدون هیچ دلیلی  هم خوشحال‌ باشید؟
۸. آیا می‌توانید همزمان هم خوشحال‌ باشید و هم غمگین؟

منبع: سایت کتابک